 |
| Vedat TÜRKALİ (1919-2016) |
-‘Sis’ şairine ithaf edilmiştir*
Salkım salkım tan yelleri estiğinde
Mavi patiskaları yırtan gemilerinle
Uzaktan seni düşünürüm istanbul
Binbir direkli Haliç'inde akşam
Adalarında bahar
Süleymaniye'nde güneş
Hey sen ne güzelsin kavgamızın şehri
Ve uzaklardan seni düşündüğüm bugünlerde
Bakışlarımda akşam karanlığın
Kulaklarımda sesin İstanbul
Ve uzaklardan
Ve uzaklardan seni düşündüğüm bugünlerde
Sen şimdi haramilerin elindesin İstanbul
Plajlarında karaborsacılar
Yağlı gövdelerini kumlara sermiştir
Kürtajlı genç kızlar cilve yapar karşılarında
Balıkpazarı'nda depoya kaçırılan fasulyanın
Meyvesini birlikte devşirirler
Sen şimdi haramilerin elindesin İstanbul
Et tereyağı şeker
Padişahın üç oğludur kenar mahallelerinde
Yumurta masallarıyla büyütülür çocukların
Hürriyet yok
Ekmek yok
Hak yok
Kolların ardından bağlandı
Kesildi yolbaşların
Haramilerden gayrısına yaşamak yok
Almış dizginleri eline
Bir avuç vurguncu müteahhit toprak ağası
Onların kemik yalayan dostları
Onların sazı cazı villası doktoru dişçisi
Ve sen esnaf sen köylü sen memur sen entellektüel
Ve sen
Ve sen haktan bahseden Ortaköy'ün Cibali'nin işçisi
Seni öldürürler
Seni sürerler
Buhranlar senin sırtından geçiştirilir
İpek şiltelerin istakozların
Ve ahmak kadınların selameti için
Hakkında idam hükümleri verilir
Haktan bahseden namuslu insanları
Yağmurlu bir mart akşamı topladılar
Karanlık mahzenlerinde şehrin
Cellatlara gün doğdu
Kardeşlerin acısıyla yanan bir çift gözün vardır
Bir kalem yazın vardır
Dudakları yakan bir çift sözün vardır
Söylenmez
Haramiler kesmiş sokak başlarını
Polisin kırbacı celladın ipi spikerin çenesi
baskı makinesi
Haramilerin elinde
Ve mahzenlerinde insanlar bekler
Gönüllerinde kavga gönüllerinde zafer
Bebelerin hasreti içlerinde gömülü
Can yoldaşlar saklıdır mahzenlerinde
Boşuna çekilmedi bunca acılar İstanbul
Bulutların ardında damla damla sesler
Gülen çehreleri ve cesaretleriyle
Arkadaşlar çıktı karşıma
Dindi şakaklarımın ağrısı
Bir kadın yoldaş tanırdım
Bir arkadaş karısı
Hasta ciğerlerinin taşıdığı çelimsiz kemikli omuzları
Ve hüzünlü çehresiyle bebelerini seyrederdi
Cellatlara emir verildiği gün haramilerin sarayında
Gebeliğin dokuzuncu ayında
Aç kurtların varoşlara saldırdığı
Tipili bir gece yarısı
Sırtında çok uzak bir köyden indirdi
Otuzbeş kiloluk sırrımızı
Zafer kanlı zafer kıpkırmızı
Boşuna çekilmedi bunca acılar İstanbul
Bekle bizi
Büyük ve sakin Süleymaniye'nle bekle
Parklarınla köprülerinle kulelerinle meydanlarınla
Mavi denizlerine yaslanmış
Beyaz tahta masalarınla bekle
Ve bir kuruşa yeni hayat satan
Tophane'nin karanlık sokaklarında
Koyun koyuna yatan
Kirli çocuklarınla bekle bizi
Bekle zafer şarkılarıyla caddelerinden geçişimizi
Bekle dinamiti tarihin
Bekle yumruklarımız
Haramilerin saltanatını yıksın
Bekle o günler gelsin İstanbul bekle
Sen bize lâyıksın.
Vedat TÜRKALİ, 1944 Eylül, Akşehir
* Tevfik Fikret
-Dédié à la mémoire du poète du ‘Brouillard’*
Quand les brises matinales soufflent en grappes,
De bien loin, je pense à toi, Istanbul,
Avec des bateaux qui entaillent la toile de calicot bleu,
Le so,r sur ta Corne d’Or, aux mill mâts,
Le printemps sur tes îles,
Le soleil sur ta mosqée Süleymaniye,
Oh! Comme tu es belle, Ville de nos combats!
Et ces jours-ci quand, loin de toi, je pense à toi,
Ton obscurité du soir dans mes regards,
Ta voix dans mes oreilles, Istanbul,
Et loin de toi,
Et loin de toi, ces jours-ci quand je pense à toi,
Toi, tu es maintenant entre les mains des quarante voleurs!
Vande, sucre, beurre,
Sont dans tes bidonvilles les trois fils du Sultan,
Tes enfants sont nourris d’œufs de fable,
Ni liberté,
Ni pain,
Ni justice.
Tes bras sont enchaînés dans ton dos,
A tes carrefours des guet-apens
Nul n’a le droit de vivre que les quarante voleurs!
Une poignée d’escrocs, de seigneurs de la terre, de promoteurs,
Ont pris en main les rênes;
Leurs amis flatteurs, lèche-culs,
Leurs fanfares, jazz, leurs villas, leurs médecins, dentistes.
Et toi artisan, toi paysan, toi petit fonctionnaire, toi intellectuel,
Et toi,
Ouvrier des usines de tabac d’Ortaköy, de Cibali, qui clame les droits de l’homme,
On le tue, toi,
On t’texile, toi,
Sur ton dos passent les crises,
Et on décrète ta sentance de mort
Pour le salut de matelas de soie,
Et celui de festins de homards.
Un soir pluvieux de mars ils sont ramassé
Les honnêtes gens qui clament les droits de l’homme;
Dans les caves sombres de la ville
Les bourreaux festoyent.
Tes yeux brûlent de la souffrance de tes frères,
Tu as quelques mots à écriresous ta plume,
Quelques mots à dire à tes lèvres,
Défendus.
Les quarante voleurs guettent aux carrefours;
Les fouets du policier, la corde du bourrreau, le discours du speaker, la rotative,
Sont aux mains des quarante voleurs;
Et dans les caves les hommes attendent
Le combat dans le cœur, la victoire dans le cœur,
Le regret de leurs bébés enfoui en eux,
Dans les caves les camarades sont perdus.
On n’a pas enduré tant d’amertume en vain, Istanbul!
Des gouttes de voix derrière les nuages,
Devant moi les camarades ont syrgi
Courageux, le visage épanoui;
La doluleur, dans mes temps, s’est apaisée.
J’ai connu une camarade
La femme d’un frere;
Les poumons malades, lesépaules frêles et osseuses,
D’un regard triste elle contemplait ses petits;
Le jour où on donna l’ordre aux bourreaux, dans les palais des quarante voleurs,
Au neuvième mois de sa grossesse,
Un minuit de tempête,
Quand les loups affamés assaillirent les faubourgs,
Sur son dos elle a apporté, d’un lointain village,
Notre secret qui pesait trente-cinq kilos…
La victoire est rouge, la victoire est en sang.
On n’a pas enduré tant d’amertume en vain, Istanbul!
Attends nous!
Attends avec ta paisible et grande mosquée Süleymaniye,
Avec tes jardins, tes ponts, tes donjons, tes places!
Attends avec tes cafés aux tables de bois blanc
Adossés à tes mers bleues!
Attends-nous avec tes enfants salis
Qui vendent de la limonade à un sou
Et qui dorment la nuit, pelotonnés les uns contre les autres
Dans les rues ténébreuses de Tophane!
Attends notre defile dans les avenues, chantant la victoire!
Attends l’explosion de l’histoire!
Attends que nos poings
Détruisent l’empire des quarante voleurs!
Attends que ces jours viennent! Attends, Istanbul!
Toi, tu es digne de nous.
Vedat TÜRKALİ, Septembre 1944, Akşehir
Traduit par Pertev Naili Boratav
* Tevfik Fikret
ISTANBUL
Dedicated to the memory of the poet of ‘Fog’*
When the dawn winds blow in clusters
I think of you Istanbul from far away
Your ships that rend the blue canvas
Night in your Golden Horn of a thousand an done masts
Spring-tide in your islands
Sun on your Süleymaniye Mosque
Oh, city of our struggle, you are so comely!
And these days as I think of you from far away Istanbul
The darkness of your nights in my gaze
Your voice in my ears
And from far away
As I think of you from far away these days
You are now in the clutches of the forty thieves
On your beaches
Black marketeers have sprawled their greasy bodies on the sands
Virgins who’ve had abortions cavort before them
Together they harvest
The fruits of their fraudulent commerce in staple foods
You are now in the clutches of the forty thieves Istanbul
Meat butter sugar
Are the Sultans’s three sons in your slums
Your children are raised on fables about eggs
There is no freedom
No bread
No justice
Your hands are chained behind you
Your roads blocked
No one save the forty thieves is entitled to live
A handful of profiteers contractors landowners
And their servile arse-licking friends
Their stringed instruments jazz villas doctors dentists
Have seized the reins
And you shopkeeper you peasant you state employee you intellectual
And you
You the worker from Ortakoy, from Cibali
Who talk of human rights
They kill you
They banish you
They pile their disasters on to your shoulders
To keep their silk mattresses lobster feasts and frivolous women safe
They condemn you to death
On a rainy March night
They rounded up the honest people who had spoken of human rights
In the dark dungeons of the city
A great day broke for the executioners
You have eyes that burn with the pain of your brothers
You have a pen-full of writings
A couple of words that scorch your mouth
Forbidden
The forty thieves have blocked the roads
The policeman's whip the hangman's noose
The speaker's mouth the printer's press
Are in the hands of the forty thieves
And the people
Conflict in their hearts victory in their hearts
The longing for children buried deep in their souls
Wait in their dungeons
Beloved comrades hide underground
We haven't endured all these agonies for nothing Istanbul
Behind the clouds there are drops of voices
Friends with smiling faces vested in courage
Have appeared before me
The pain in my temples has abated
I used to know a comrade
Wife of a brother
Emaciated bony shoulders carrying sick lungs
A sad face as she watched her babies
The day the forty thieves from their palaces
Ordered the executioners
In the ninth month of her pregnancy
In the middle of a stormy night
When hungry wolves attacked the suburbs
She brought on her back
From a far away village
Our secret of thirty-five kilos
Crimson victory gory victory
We haven't endured all these agonies for nothing Istanbul
Wait for us
Wait with your grand and serene Suleymaniye Mosque
With your parks bridges towers squares
Wait with your white-tabled cafes that lean against your blue seas
Wait for us
With your dirty children
Who sell toffee for a penny
And sleep huddled together in Tophane's dark alleyways
Wait for us to march through your streets singing songs of victory
Wait for history's dynamite
Wait for our fists to crush the empire of the forty thieves
Wait for those days to come Istanbul wait
You are worthy of us!
©Vedat Turkali, Akşehir, September 1944
© Translation Moris Farhi
* Tevfik Fikret
İSTANBUL
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder