Yannis RİTSOS - Εἰρήνη / Barış / La Paix / The Peace/ La Paz / Pace

Barış / Εἰρήνη / La Paix / The Peace / La Paz / Pace

Yannis RİTSOS

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ - ΕΙΡΗΝΗ

 BARIŞ 

 

Çocuğun gördüğü düştür barış.

Ananın gördüğü düştür barış.

Ağaçlar altında söylenen sevda sözleridir barış.

Akşam alacasında, gözlerinde ferah bir gülümseyişle döner ya baba

elinde yemiş dolu bir sepet;

ve serinlesin diye su, pencere önüne konmuş toprak testi gibi

ter damlalarıyla alnında...

barış budur işte.

Evrenin yüzündeki yara izleri kapandığı zaman

ağaçlar dikildiğinde top mermilerinin açtığı çukurlara,

yangının eritip tükettiği yüreklerde

ilk tomurcukları belirdiği zaman umudun,

ölüler rahatça uyuyabildiklerinde, kaygı duymaksızın artık,

boşa akmadığını bilerek, kanlarının,

barış budur işte.

Barış sıcak yemeklerden tüten kokudur akşamda

yüreği korkuyla ürpertmediğinde sokaktaki ani fren sesi

ve çalınan kapı, arkadaşlar demek olduğunda sadece.

Barış, açılan bir pencereden, ne zaman olursa olsun

gökyüzünün dolmasıdır içeriye;

gökyüzünün, renklerinden uzaklaşmış çanlarıyla

bayram günlerini çalan gözlerimizde.

Barış budur işte.

Bir tas sıcak süttür barış ve uyanan bir çocuğun gözlerinin önüne tutulan kitaptır.

Başaklar uzanıp, ışık! Işık! -  diye fısıldarlarken birbirlerine!

Işık taşarken ufkun yalağından.

Barış budur işte.

Kitaplık yapıldığı zaman hapishaneler

Geceleyin kapı kapı dolaştığı zaman bir türkü

ve dolunay, taptaze yüzünü gösterdiği zaman bir bulutun arkasından

cumartesi akşamı berberden pırıl pırıl çıkan bir işçi;

barış budur işte.

Geçen her gün yitirilmiş bir gün değil de

bir kök olduğu zaman

gecede sevincin yapraklarını canlandırmaya.

Geçen her gün kazanılmış bir gün olduğu zaman

dürüst bir insanın deliksiz uykusunun ardı sıra.

Ve sonunda, hissettiğimiz zaman yeniden

zamanın tüm köşe bucağında acıları kovmak için

ışıktan çizmelerini çektiğini güneşin.

Barış budur işte.

Barış, ışın demetleridir yaz tarlalarında,

iyilik alfabesidir o, dizlerinde şafağın.

Herkesin kardeşim demesidir birbirine, yarın yeni bir dünya kuracağız demesidir;

ve kurmamızdır bu dünyayı türkülerle.

Barış budur işte.

Ölüm çok az yer tuttuğu için yüreklerde

mutluluğu gösterdiğinde güven dolu parmağı yolların

şair ve proleter eşitlikle çekebildiği gün içlerine

büyük karanfilini alacakaranlığın...

barış budur işte.

Barış sımsıkı kenetlenmiş elleridir insanların

sıcacık bir ekmektir o, masası üstünde dünyanın.

Barış, bir annenin gülümseyişinden başka bir şey değildir.

Ve toprakta derin izler açan sabanların

tek bir sözcüktür yazdıkları:

Barış

Ve bir tren ilerler geleceğe doğru

kayarak benim dizelerimin rayları üzerinden

buğdayla ve güllerle yüklü bir tren.

Bu tren, barıştır işte.

Kardeşler, barış içinde ancak

derin derin soluk alır evren.

tüm evren, taşıyarak tüm düşlerini.

Kardeşler, uzatın ellerinizi.

Barış budur işte.

YANNİS RİTSOS

Çeviren: Ataol BEHRAMOĞLU

 

 

Ειρήνη

Εἰρήνη

Τ᾿ ὄνειρο τοῦ παιδιοῦ εἶναι ἡ εἰρήνη

Τ᾿ ὄνειρο τῆς μάνας εἶναι ἡ εἰρήνη

Τὰ λόγια τῆς ἀγάπης κάτω ἀπ᾿ τὰ δέντρα

εἶναι ἡ εἰρήνη.

Ὁ πατέρας ποὺ γυρνάει τ᾿ ἀπόβραδο

μ᾿ ἕνα φαρδὺ χαμόγελο στὰ μάτια

μ᾿ ἕνα ζεμπίλι στὰ χέρια του γεμάτο φροῦτα

καὶ οἱ σταγόνες τοῦ ἱδρώτα στὸ μέτωπό του

εἶναι ὅπως οἱ σταγόνες τοῦ σταμνιοῦ

ποὺ παγώνει τὸ νερὸ στὸ παράθυρο,

εἶναι ἡ εἰρήνη.

Ὅταν οἱ οὐλὲς ἀπ᾿ τὶς λαβωματιὲς

κλείνουν στὸ πρόσωπο τοῦ κόσμου

καὶ μὲς στοὺς λάκκους ποὔσκαψαν οἱ ὀβίδες

φυτεύουμε δέντρα

καὶ στὶς καρδιὲς ποὔκαψε ἡ πυρκαγιὰ

δένει τὰ πρῶτα της μπουμπούκια ἡ ἐλπίδα

κι οἱ νεκροὶ μποροῦν νὰ γείρουν στὸν πλευρό τους

καὶ νὰ κοιμηθοῦν δίχως παράπονο

ξέροντας πὼς δὲν πῆγε τὸ αἷμα τους τοῦ κάκου,

εἶναι ἡ εἰρήνη.

Εἰρήνη εἶναι ἡ μυρουδιὰ τοῦ φαγητοῦ τὸ βράδυ,

τότε ποὺ τὸ σταμάτημα τοῦ αὐτοκινήτου στὸ δρόμο

δὲν εἶναι φόβος,

τότε ποὺ τὸ χτύπημα στὴν πόρτα

σημαίνει φίλος,

καὶ τὸ ἄνοιγμα τοῦ παραθύρου κάθε ὥρα

σημαίνει οὐρανός,

γιορτάζοντας τὰ μάτια μας

μὲ τὶς μακρινὲς καμπάνες τῶν χρωμάτων του,

εἶναι εἰρήνη.

Εἰρήνη εἶναι ἕνα ποτήρι ζεστὸ γάλα

κι ἕνα βιβλίο μπροστὰ στὸ παιδὶ ποὺ ξυπνάει,

τότε ποὺ τὰ στάχυα γέρνουν τό ῾να στ᾿ ἄλλο λέγοντας:

τὸ φῶς, τὸ φῶς

καὶ ξεχειλάει ἡ στεφάνη τοῦ ὁρίζοντα φῶς,

εἶναι ἡ εἰρήνη.

Τότε ποὺ οἱ φυλακὲς ἐπισκευάζονται νὰ γίνουν βιβλιοθῆκες,

τότε ποὺ ἕνα τραγούδι ἀνεβαίνει ἀπὸ κατώφλι σὲ κατώφλι τὴ νύχτα,

τότε ποὺ τ᾿ ἀνοιξιάτικο φεγγάρι βγαίνει ἀπ᾿ τὸ σύγνεφο

ὅπως βγαίνει ἀπ᾿ τὸ κουρεῖο τῆς συνοικίας

φρεσκοξυρισμένος ὁ ἐργάτης τὸ Σαββατόβραδο,

εἶναι ἡ εἰρήνη.

Τότε ποὺ ἡ μέρα ποὺ πέρασε,

δὲν εἶναι μιὰ μέρα ποὺ χάθηκε,

μὰ εἶναι ἡ ρίζα ποὺ ἀνεβάζει τὰ φύλλα τῆς χαρᾶς μέσα στὸ βράδυ

κι εἶναι μιὰ κερδισμένη μέρα κι ἕνας δίκαιος ὕπνος,

ποὺ νιώθεις πάλι ὁ ἥλιος νὰ δένει βιαστικὰ τὰ κορδόνια του

νὰ κυνηγήσει τὴ λύπη ἀπ᾿ τὶς γωνιὲς τοῦ χρόνου,

εἶναι ἡ εἰρήνη.

Εἰρήνη εἶναι οἱ θημωνιὲς τῶν ἀχτίνων στοὺς κάμπους τοῦ καλοκαιριοῦ

εἶναι τ᾿ ἀλφαβητάρι τῆς καλοσύνης στὰ γόνατα τῆς αὐγῆς.

Ὅταν λές: ἀδελφές μου, - ὅταν λέμε: αὔριο θὰ χτίσουμε.

ὅταν χτίζουμε καὶ τραγουδᾶμε,

εἶναι ἡ εἰρήνη.

Ἡ εἰρήνη εἶναι τὰ σφιγμένα χέρια τῶν ἀνθρώπων

εἶναι τὸ ζεστὸ ψωμὶ στὸ τραπέζι τοῦ κόσμου

εἶναι τὸ χαμόγελο τῆς μάνας

Τίποτ᾿ ἄλλο δὲν εἶναι ἡ εἰρήνη.

Καὶ τ᾿ ἀλέτρια ποὺ χαράζουν βαθιὲς αὐλακιὲς σ᾿ ὅλη τὴ γῆ,

ἕνα ὄνομα μονάχα γράφουν:

Εἰρήνη.

Τίποτ᾿ ἄλλο. Εἰρήνη.

Πάνω στὶς ράγες τῶν στίχων μου

τὸ τραῖνο ποὺ προχωρεῖ στὸ μέλλον

φορτωμένο στάρι καὶ τριαντάφυλλα,

εἶναι ἡ εἰρήνη.

Ἀδέρφια,

μὲς στὴν εἰρήνη διάπλατα ἀνασαίνει ὅλος ὁ κόσμος

μὲ ὅλα τὰ ὄνειρά μας

Δῶστε τὰ χέρια ἀδέρφια μου,

αὐτό ῾ναι ἡ εἰρήνη.

Γιάννης Ρίτσος

  

Yannis Ritsos, La Paix. Lecture Melina Mercouri

LA PAIX

Le rêve de l’enfant, c’est la Paix,

Le rêve de la mère, c’est la Paix,

Des mots d’amour sous les arbres, c’est la Paix.

Le père qui rentre le soir un large sourire dans les yeux

Dans les mains son panier rempli de fruits

Et sur le front des gouttes de sueur qui ressemblent

Aux gouttes d’eau gelées de la cruche posée sur la fenêtre…

C’est la Paix….

Quand se referment les cicatrices sur le visage blessé du monde

Et que dans les cratères creusés par les obus, on plante des arbres;

Quand, dans les cœurs carbonisés par la fournaise,

L’espoir fait resurgir les premiers bourgeons

Et que les morts peuvent enfin se coucher sur le côté

Et dormir sans aucune plainte, assurés que leur sang

N’a pas coulé en vain…

C’est la Paix

La Paix, c’est la bonne odeur du repas,

Le soir quand l’arrêt d’une voiture sur la route

Ne provoque aucune peur,

quand celui qui frappe à la porte, ne peut être qu’un ami

Et qu’à n’importe quelle heure, la fenêtre ne peut s’ouvrir

Que sur le ciel éblouissant nos yeux comme une fête

Des cloches lointaines de ses couleurs…

C’est la Paix

Quand les prisons deviennent bibliothèques

Et que de porte en porte, une chanson s’en va dans la nuit…

Quand la lune du printemps sort des nuages semblables

A l’ouvrier qui le samedi soir sort fraîchement rasé

De chez le coiffeur du quartier, c’est la Paix.

(…)

La Paix, ce sont des meules rayonnantes dans les champs de l’été

C’est l’alphabet de la bonté sur les genoux de l’aube.

Quand tu dis, mon frère, quand nous disons, demain, nous construirons,

Quand nous construisons et que nous chantons, c’est la Paix…

Quand la mort ne prend que peu de place dans le cœur

Et que les cheminées nous montrent du doigt le chemin du bonheur,

Quand le poète et le prolétaire peuvent à égalité

Respirer le parfum du grand œillet du crépuscule, c’est la Paix.

Mes frères, mes sœurs, c’est dans la Paix que se respire à pleins poumons

L’univers entier avec tous ses rêves…

Mes frères, mes sœurs, donnez-vous la main, c’est cela la Paix.

Yannis Ritsos

 

LA PAIX

Le rêve de l’enfant, c’est la paix.

Le rêve de la mère, c’est la paix.

Les paroles de l’amour sous les arbres

c’est la paix.

Quand les cicatrices des blessures se ferment sur le visage

du monde

et que nos morts peuvent se tourner sur le flanc et trouver

un sommeil sans grief

en sachant que leur sang n’a pas été répandu en vain,

c’est la paix.

La paix est l’odeur du repas, le soir,

lorsqu’on n’entend plus avec crainte la voiture faire halte

dans la rue,

lorsque le coup à la porte désigne l’ami

et qu’en l’ouvrant la fenêtre désigne à chaque heure le ciel

en fêtant nos yeux aux cloches lointaines des couleurs,

c’est la paix.

La paix est un verre de lait chaud et un livre posés devant

l’enfant qui s’éveille.

Lorsque les prisons sont réaménagées en bibliothèques,

lorsqu’un chant s’élève de seuil en seuil, la nuit,

à l’heure où la lune printanière sort du nuage

comme l’ouvrier rasé de frais sort de chez le coiffeur du quartier,

le samedi soir

c’est la paix.

Lorsque le jour qui est passé

n’est pas un jour qui est perdu

mais une racine qui hisse les feuilles de la joie dans le soir,

et qu’il s’agit d’un jour de gagné et d’un sommeil légitime,

c’est la paix.

Lorsque la mort tient peu de place dans le cœur

et que le poète et le prolétaire peuvent pareillement humer

le grand œillet du soir,

c’est la paix.

Sur les rails de mes vers,

le train qui s’en va vers l’avenir

chargé de blé et de roses,

c’est la paix.

Mes Frères,

au sein de la paix, le monde entier

avec tous ses rêves respire à pleins poumons.

Joignez vos mains, mes frères.

C’est cela, la paix.

Yannis Ritsos (1909 – 1990)

Texte traduit du grec par l’auteur

 

 

ΕΙΡΗΝΗ-Τ.ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ-Γ.ΡΙΤΣΟΣ-ΑΛ.ΚΑΓΙΑΛΟΓΛΟΥ-ΧΟΡΩΔΙΑΤΡΙΚΑΛΩΝ

 PEACE

The child's dream is peace

The mother's dream is peace

Words of love beneath trees —

is peace.

The father coming home at night with a broad smile in his eyes,

with a shopping bag full of fruit in his hands,

and the sweat-drops on his brow

are like the drop on a jug that's just cooling water on the window-sill —

is peace.

When the scars and wounds heal on everyone's

face and we plant trees in bomb craters

and hope forms its first buds in hearts scorched by wildfire

and corpses can turn on their sides and sleep without complaint

knowing their blood did not spill in vain —

is peace.

Peace is the smell of supper in the evening.

When a car stopping in the street is not fear,

when the knock on the door means a friend,

and to open the window at any time means sky

regaling our eyes with its colors' distant chimes —

is peace.

Peace is a glass of warm milk and a book in front of the waking child.

When ears of wheat lean to one another saying Light light light

and the horizon's garland brims with light—

is peace.

When they renovate prisons to make them libraries,

when nighttime songs float from doorway to doorway,

when the spring moon steps out of its clouds

like a freshly shaven worker stepping out of the barber's on Staruday night —

is peace.

When the day gone by

is not a lost day

but a seedling that lifts leaves of joy into the twilight,

a day saved and a well-earned sleep,

when you sense the sun tying its shoelaces again

to chase gloom out of time's corners —

is peace.

Peace is bundles of summer sujbeams on the plains,

is decency's primer on the lap of dawn.

When you say Brother, when we all say Tomorrow we shall build,

when we build and sing —

is peace.

When death claims little space in the heart

and chimneys point out happiness with assured fingers,

when poet and proletarian may smell

dusk's great carnation equally —

is peace.

Peace is mankind's linked hands,

oven-fresh bread on the whole world's table,

a mother's smile.

Only that.

Nothing else is peace.

Plows carving deep furrows everywhere on earth

write one name only:

Peace. Nothing else. Peace.

The train that heads for the future

on my poetry's rails

loaded with wheat and roses —

is peace.

Brothers and sisters,

in peacetime the whole world swells

its lungs with all its dreams.

Join hands, brothers and sisters —

that is peace.

Yannis Ritsos (1909 – 1990)

Translation: Peter Bien

LA PAZ

El sueño del niño es la paz.

El sueño de la madre es la paz.

Las palabras del amor bajo los árboles,

es la paz.

El padre que vuelve por la tarde con una amplia sonrisa en los ojos,

Con una bolsa en sus manos llena de fruta

Y las gotas de sudor en su frente,

Es como las gotas del cántaro que congela el agua en la ventana,

Es la paz.

Cuando las cicatrices cierran las heridas en la frente del mundo,

Y dentro de las fosas que cavaron los obuses plantamos árboles,

Y en los corazones en que cavó el incendio lía sus primeros capullos la esperanza

Y los muertos pueden echarse a un lado y dormir sin dolor

Sabiendo que su sangre no se fue con el mal,

Es la paz.

Paz es el aroma de la comida por la tarde,

Cuando la parada de un coche en la calle no es miedo,

Cuando la llamada a la puerta significa amigo,

Y la abertura de la ventana en todo momento significa cielo

Celebrando festejos nuestros ojos con las lejanas campanas de sus colores,

Es la paz.

Paz es un vaso de leche caliente y un libro ante

El niño que despierta.

Cuando las espigas se inclinan

La una sobre la otra conversando: la luz,

La luz, la luz,

Y rebosa de luz la corola del horizonte,

Es la paz.

Cuando las cárceles se restauran para ser bibliotecas,

Cuando una canción se eleva de umbral en umbral por la noche,

Cuando la luna primaveral sale de la nube

Igual que sale de la barbería del barrio recién afeitado

El trabajador la tarde de un sábado,

Es la paz.

Cuando el día ha pasado

No es un día que ya se ha perdido

Sino que es la raíz que alza las hojas de la alegría por la tarde,

Y es un día ganado y un sueño justo.

Cuando sientes de nuevo que el sol ata apresuradamente sus cordones,

Que da caza a la tristeza desde los rincones del tiempo,

Es la paz.

Paz son los montones de rayos sobre los campos del verano,

Es la cartilla de la bondad en las rodillas de la aurora.

Cuando dices: hermano mío, cuando decimos: mañana construiremos,

Cuando construimos y cantamos

Es la paz.

Cuando la muerte toma un poco de lugar en el corazón

Y las chimeneas muestran con dedos firmes la felicidad,

Cuando el gran clavel del crepúsculo

Lo pueden oler de igual forma el poeta y el proletario,

Es la paz.

La paz son las manos estrechadas de los hombres,

Es el pan caliente en la mesa del mundo,

Es la sonrisa de la madre.

Solamente esto.

Ninguna otra cosa es la paz.

Y los arados que trazan ranuras profundas en la tierra toda

Únicamente escriben un nombre:

Paz. Nada más. Paz.

Sobre los raíles de mis versos

El tren que avanza hacia el futuro,

Trigo cargado y rosas,

Es la paz.

Hermanos,

Dentro de la paz respira de par en par

Todo el mundo con todos sus sueños.

Daos las manos, hermanos,

Esto es la paz.

Yannis Ritsos (1909 – 1990) 

 PACE

 

Il sogno del bambino è la pace.

Il sogno della madre è la pace.

Le parole dell'amore sotto gli alberi

sono la pace. Il padre che ritorna la sera

con un sorriso affaticato nello sguardo

con in mano un cestello pieno di frutti

e sulla sua fronte le gocce di sudore

sono simili alle gocce della brocca

che sulla finestra fa rinfrescare l'acqua,

questo è la pace.

Quando i margini delle ferite

si chiudono sul volto del mondo

e dentro le piaghe bruciate dall'incendio

la speranza incastona le sue prime gemme

e i morti possono stendersi sul fianco

e dormire senza dispiacere

sapendo che il loro sangue non è andato sprecato,

questo è la pace.

Pace è il profumo del cibo alla sera,

allorché il fermarsi di un'auto nella strada

non è uno spavento,

allorché il bussare alla porta

annuncia un amico,

e ad ogni ora il varco della finestra

significa un cielo,

i nostri occhi fanno festa

con le lontane campane dei suoi colori,

questo è la pace.

Pace è un bicchiere di latte caldo

e un libro davanti al bambino che si sveglia,

allorché le spighe si piegano l'una sull'altra dicendo

la luce la luce

e di luce trabocca la ghirlanda dell'orizzonte,

questo è la pace.

Allorché si rimaneggiano le prigioni per diventare biblioteche,

allorché di notte una canzone sale di soglia in soglia,

allorché la luna primaverile esce dalla nuvola

come di sabato sera esce dal barbiere del rione

l'operaio appena rasato,

questo è la pace.

Allorché il giorno che è trascorso

non è un giorno che è andato perduto,

ma è la radice che dentro la sera manda in alto le foglie della gioia,

ed è un giorno guadagnato e un sonno giusto,

allorché senti il sole che torna a allacciare le sue stringhe

per cacciare il dolore dagli angoli del tempo,

questo è la pace.

Pace sono i covoni che dardeggiano sui campi dell'estate

e l'abbecedario della bontà sulle ginocchia dell'alba.

Quando dici: sorelle mie, - quando diciamo: domani costruiremo,

quando costruiamo e cantiamo,

questo è la pace.

Pace sono le mani strette degli uomini

e il pane caldo sulla tavola del mondo

è il sorriso della madre.

Nient'altro è la pace.

E gli aratri che tracciano solchi profondi in tutta la terra,

scrivono solamente un nome: Pace.

Nient'altro. Pace.

Sui polpastrelli dei miei versi

il treno che avanza verso il futuro

carico di grano e di rose

è la pace.

Fratelli,

nella pace respira profondamente il mondo

con tutti i nostri sogni.

Datemi la mano fratelli miei.

Questa è la pace.

Yannis Ritsos (1909 – 1990)

Versione italiana di Gian Piero Testa