Paul ELUARD - ASIL ADALET / BONNE JUSTICE / HONEST JUSTICE / BUONA GIUSTIZIA / BUENA JUSTICIA

Asıl Adalet / Gerçek Adalet / Bonne Justice / Good Justice / Honest Justice / Buona Giustizia /Buena Justicia 

"Bonne Justice", Poème circulaire de Paul Eluard

 

Bonne Justice - Miyake Kazunori ft. Paul Éluards 

ASIL ADALET

 

Kan yasası bu insanın:

Üzümden şarap yapacaksın

Çakmak taşından ateş

Ve öpücüklerden insan!

Can yasası bu insanın:

Savaşlara yoksulluklara

Ve bin bir belaya karşın

İlle de yaşayacaksın!

Us yasası bu insanın:

Suyu şavka döndürüp

Düşü gerçeğe çevirip

Düşmanı dost kılacaksın!

Anayasası bu insanın

Emekleyen çocuktan

Uzayda koşana dek

Yürürlükte her zaman

Paul ELUARD

Türkçe söyleyen: Can YÜCEL

ASIL ADALET

 Cüneyt Türel - Asıl Adalet (Şiir - Paul Eluard

İnsanlarda tek sıcak kanun,

üzümden şarap yapmaları,

kömürden ateş yapmaları,

öpücüklerden insan yapmalarıdır.

İnsanlarda tek zorlu kanun,

savaşlara, yoksulluğa karşı

kendilerini ayakta tutmaları,

ölüme karşı yaşamalarıdır.

İnsanlarda tek güzel kanun,

suyu ışık yapmaları,

düşü gerçek yapmaları,

düşmanı kardeş yapmalarıdır.

Hep var olan kanunlardır bunlar,

bir çocukcağızın ta yüreğinden başlar,

yayılır, genişler, uzar gider

Ta akla kadar.

Paul ELUARD

Çeviren: A. KADİR

 

GERÇEK ADALET

 

İnsanlığın ateşli yasası,

Üzümden şarap yapmak,

Kömürden ateş,

Öpücüklerden insan.

İnsanlığın zorlu yasası,

Onca yoksulluk ve savaş içinde

Dimdik ayakta kalabilmek,

Ölüme karşı yaşayabilmek.

İnsanlığın tatlı yasası,

Suyu ışığa dönüştürmek,

Düşleri gerçeğe,

Düşmanları kardeşe.

Sürüp gider yasalar böyle,

Kendini geliştirir bu dizge,

Çocuk yüreğinin derinliklerinden

En yüce akla dek.

Paul ELUARD

Çeviri: Ergin Koparan

BONNE JUSTICE

 

Bonne justice · Francesca Solleville 

C'est la chaude loi des hommes

Du raisin ils font du vin

Du charbon ils font du feu

Des baisers ils font des hommes

C'est la dure loi des hommes

Se garder intact malgré

Les guerres et la misère

Malgré les dangers de mort

C'est la douce loi des hommes

De changer l'eau en lumière

Le rêve en réalité

Et les ennemis en frères

Une loi vieille et nouvelle

Qui va se perfectionnant

Du fond du cœur de l'enfant

Jusqu'à la raison suprême

Paul ELUARD

HONEST JUSTICE

 

It is the hot law of men:

from grapes they make wine,

from coal they make fire,

from kisses they make men.

It is the harsh law of men:

to keep themselves untouched

in spite of wars and wretchedness,

in spite of death’s dangers.

It is the gentle law of men:

to change water into light,

dream into reality,

and enemies into brothers.

An old and new law,

that continues to perfect itself

from the bottom of the child’s heart

up to the final reason.

Paul ELUARD

 

 Bonne justice

 

GOOD JUSTICE

 

The warm law of humans:

From grapes they make wine,

From charcoal they make fire,

From kisses they make humans

The hard law of humans:

To keep themselves safe despite

War and misery,

Despite the danger of death.

The sweet law of humans:

To change water into light,

Dream into reality,

And enemies into brothers.

A law old and new

That continues to perfect itself:

From the bottom of a child’s heart

To supreme reason.

Paul ELUARD

 

BUONA GIUSTIZIA

 

È la calda legge degli uomini ‎

Dall’uva fanno il vino ‎

Dal carbone fanno il fuoco ‎

Dai baci fanno gli uomini

È la dura legge degli uomini ‎

Mantenersi intatti malgrado ‎

Le guerre e la miseria ‎

Malgrado i pericoli di morte ‎

È la dolce legge degli uomini ‎

Cambiare l’acqua in luce ‎

Il sogno in realtà ‎

E gli uomini in fratelli ‎

Una legge vecchia e nuova ‎

Che continua a perfezionarsi ‎

Dal fondo del cuore del bambino ‎

Sino al rendiconto supremo

Paul ELUARD

Traduzione di Giovanna Corchia

 

BUENA JUSTICIA

‎

Es la cálida ley de los hombres.

De la uva hacen vino,

Del carbón hacen fuego,

De los besos hacen hombres.

‎

Es la dura ley de los hombres

Guardarse intactos

Pese a las guerras y la miseria,

Pese a los peligros de la muerte.

‎

Es la dulce ley de los hombres

Convertir en luz el agua.

El sueño en realidad

Y los enemigos en hermanos.

‎

Una ley vieja y nueva

Que va perfeccionándose

Del fondo del corazón del niño

Hasta la razón suprema.‎

 

Man Ray, Portrait of Paul Eluard

 

 

Pierre-Jean de BÉRANGER - TANRI BABA / LE BON DIEU

Tanrı Baba / Le Bon Dieu

Pierre-Jean de BÉRANGER (1780-1857)

Gaël Liardon / Pierre-Jean de Béranger - Le bon Dieu

TANRI BABA

Tanrı Baba (Şeytan Canımı Alsın)

Tanrı Baba, bir sabah uyanınca,

Biz insanları düşündü nasılsa,

Gitti pencereye: “Kim bilir, dedi;

Belki o gezegen yok oldu gitti.

Ama baktı, uzakta, çok uzakta,

Bir köşecikte fır dönüyor dünya.

Şeytan canımı alsın, dedi Tanrı,

Alsın vallahi bir şey anlıyorsam

Bu dünyalıların tutumlarından.

Ey benim minnacık yaratıklarım,

Ak ve kara, donuk ve yanıklarım,

Dedi Tanrı, en babacan haliyle;

Sizi ben yönetiyormuşum sözde.

Oysa, görüyorsunuz, Allah’a şükür,

Benim de sürüyle bakanlarım var,

Şeytan canımı alsın, dedi Tanrı,

Alsın vallahi, çocuklar, bu bakanları

İkişer üçer atmazsam kapı dışarı.

Boşuna mı kızlar verdim, şarap verdim size?

Güzel güzel yaşayasınız diye.

Nasıl olur da siz benim inadıma

Orduların Tanrısı dersiniz bana?

Ne yüzle adımı alıp dilinize

Top atarsınız birbirinize?

Şeytan canımı alsın, dedi Tanrı;

Alsın vallahi, çocuklar, bir tek

Orduyu kumanda ettiysem bugüne dek.

Şu süslü püslü zibidilerin işi ne

Yaldızlı tahtlar üstünde?

Nedir o kasılmaları, böbürlenmeleri?

Beslediğimiz bu karınca beyleri

Sözden benden kutsal haklar almışlar

Benim inayetimle kral olmuşlar

Şeytan canımı alsın, dedi Tanrı;

Alsın vallahi, benden geldiyse eğer

Sizleri böyle kötü yönetenler.

Hiç bana kızmayın artık, çocuklar;

Temiz yürekli olun, bana yeter.

Sevişin, güle oynaya yaşayın,

Sizi yakarım diye korkmayın

Kralına da, yobazına da basın kalayı…

Ama keselim, Allahaısmarladık

Curnalcılar duyarsa yandık

Şeytan canımı alsın, dedi Tanrı

Alsın vallahi, o yüzsüz herifleri

Sokarsam kapımdan içeri.

Pierre-Jean de BÉRANGER (1780-1857)

Çeviren: Sabahattin Eyüboğlu

Tanrı Baba | Ruhi Su

 

LE BON DİEU

 Le bon dieu · Germaine Montero

Un jour, le bon Dieu s’éveillant,

Fut pour nous assez bienveillant.

Il met le nez à la fenêtre :

« Leur planète a péri peut-être. »

Dieu dit, et l’aperçoit bien loin

Qui tourne dans un petit coin.

Si je conçois comment on s’y comporte,

Je veux bien, dit-il, que le diable m’emporte,

Je veux bien que le diable m’emporte.

Blancs ou noirs, gelés on rôtis,

Mortels que j’ai faits si petits,

Dit le bon Dieu d’un air paterne,

On prétend que je vous gouverne ;

Mais vous devez voir, Dieu merci,

Que j’ai des ministres aussi.

Si je n’en mets deux ou trois à la porte,

Je veux, mes enfants, que le diable m’emporte,

Je veux bien que le diable m’emporte.

Pour vivre en paix, vous ai-je en vain

Donné des filles et du vin ?

À ma barbe, quoi ! des pygmées

M’appelant le Dieu des armées,

Osent, en invoquant mon nom,

Vous tirer des coups de canon !

Si j’ai jamais conduit une cohorte,

Je veux, mes enfants, que le diable m’emporte,

Je veux bien que le diable m’emporte.

Que font ces nains si bien parés,

Sur des trônes à clous dorés ?

Le front huilé, l’humeur altière,

Ces chefs de votre fourmilière

Disent que j’ai béni leurs droits,

Et que par ma grâce ils sont rois.

Si c’est par moi qu’ils règnent de la sorte,

Je veux, mes enfants, que le diable m’emporte,

Je veux bien que le diable m’emporte.

Je nourris d’autres nains tout noirs

Dont mon nez craint les encensoirs.

Ils font de la vie un carême,

Et mon nom lancent l’anathème,

Dans des sermons fort beaux, ma foi,

Mais qui sont de l’hébreu pour moi.

Si je crois rien de ce qu’on y rapporte,

Je veux, mes enfants, que le diable m’emporte,

Je veux bien que le diable m’emporte.

Enfants, ne m’en veuillez donc plus :

Les bons cœurs seront mes élus.

Sans que pour cela je vous noie,

Faites l’amour, vivez en joie :

Narguez vos grands et vos cafards.

Adieu, car je crains les mouchards.

À ces gens-là si j’ouvre un jour ma porte,

Je veux, mes enfants, que le diable m’emporte,

Je veux bien que le diable m’emporte.

Pierre-Jean de BÉRANGER (1780-1857)

TANRI BABA - YORUM - HALİL ERGÜN 

Charles CROS - ÇİROZNAME / LE HARENG SAUR / THE SMOKED HERRING / EL ARENQUE AHUMADO

Charles CROS ((1842-1888)

Çirozname

Le Hareng Saur

The Smoked Herring

El Arenque Ahumado

 

 

Le Hareng Saur - The smoked herring

ÇİROZNAME

 

Şenay Yüzbaşıoğlu - Çirozname

Beyaz kocaman bir duvar - çıplak mı çıplak

Üzerinde bir merdiven - yüksek mi yüksek

Duvar dibinde bir çiroz - kuru mu kuru

Bir herif geldi elleri - kirli mi kirli

Tutmuş bir çekiç bir çivi - sivri mi sivri

Bir büyük yumak da sicim - zorlu mu zorlu

Çıktı merdivene derken - yüksek mi yüksek

Mıhladı sivri çiviyi - tak tak da tak tak

Duvarın ta tepesine - çıplak mı çıplak

Attı çekici elinden - düş Allahım düş

Taktı sicimi çiviye - uzun mu uzun

Astı ucuna çirozu - kuru mu kuru

İndi merdivenden tekrar - tıkır da tıkır

Sırtında çekiç merdiven - ağır mı ağır

Çekti gitti başka yere - uzak mu uzak

O gün bugündür çirozcuk - kuru mu kuru

Mezkûr sicimi ucunda - uzun mu uzun

Nazikçe sallanır durur - durur mu durur

Ben bu hikâyeyi düzdüm - basit mi basit

Kudursun bazı adamlar - ciddi mi ciddi

Ve gülsün diye çocuklar - küçük mü küçük

Charles CROS

Türkçesi: Sabahattin EYÜBOĞLU & Orhan Veli KANIK

 

"Le Hareng Saur" par Charles Cros 

LE HARENG SAUR

A Guy.

Il était un grand mur blanc - nu, nu, nu,

Contre le mur une échelle - haute, haute, haute,

Et, par terre, un hareng saur - sec, sec, sec.

Il vient, tenant dans ses mains - sales, sales, sales,

Un marteau lourd, un grand clou - pointu, pointu, pointu,

Un peloton de ficelle - gros, gros, gros.

Alors il monte à l'échelle - haute, haute, haute,

Et plante le clou pointu - toc, toc, toc,

Tout en haut du grand mur blanc - nu, nu, nu.

Il laisse aller le marteau - qui tombe, qui tombe, qui tombe,

Attache au clou la ficelle - longue, longue, longue,

Et, au bout, le hareng saur - sec, sec, sec.

Il redescend de l'échelle - haute, haute, haute,

L'emporte avec le marteau - lourd, lourd, lourd,

Et puis, il s'en va ailleurs - loin, loin, loin.

Et, depuis, le hareng saur - sec, sec, sec,

Au bout de cette ficelle - longue, longue, longue,

Très lentement se balance - toujours, toujours, toujours.

J'ai composé cette histoire - simple, simple, simple,

Pour mettre en fureur les gens - graves, graves, graves,

Et amuser les enfants - petits, petits, petits.

Charles CROS (1842 – 1888)

 

Charles Cros - Le Harang saur - Poème pour les enfants - Poème lu

THE SMOKED HERRING

 

Once upon a time there was a big white wall — bare, bare, bare,

Against the wall there stood a ladder — high, high, high,

And on the ground a smoked herring — dry, dry, dry,

He comes, holding in his hands — dirty, dirty, dirty,

A heavy hammer and a big nail — sharp, sharp, sharp,

A ball of string — big, big, big,

Then he climbs the ladder — high, high, high,

And drives the sharp nail — tock, tock, tock,

Way up on the big white wall — bare, bare, bare,

He drops the hammer — down, down, down,

To the nail he fastens a string — long, long, long,

And, at the end, the smoked herring — dry, dry, dry,

He comes down the ladder — high, high, high,

He picks up the hammer — heavy, heavy, heavy,

And goes off somewhere — far, far, far,

And ever afterwards the smoked herring — dry, dry, dry,

At the end of that string — long, long, long,

Very slowly sways — forever and ever and ever.

I made up this story — silly, silly, silly,

To infuriate the squares — solemn, solemn, solemn,

And to amuse the children — little, little, little.

Translated from Charles Cros 

by Kenneth Rexroth

 Le hareng saur - Charles Cros

 

EL ARENQUE AHUMADO

 

Había un gran muro blanco, desnudo, desnudo, desnudo

Contra el muro una escalera, alta, alta, alta

Y en el piso un arenque ahumado, seco, seco, seco

Entonces él llega y sube a la escalera, alta, alta, alta

Y clava un clavo puntiagudo, toc, toc, toc

A lo alto del gran muro blanco, desnudo, desnudo, desnudo

El deja caer el martillo, que cae, que cae, que cae

Ata al clavo una cuerda, larga, larga, larga

Y a su punta el arenque ahumado, seco, seco, seco

El desciende la escalera, alta, alta, alta

Se la lleva con su martillo, pesado, pesado, pesado

Y luego parte, lejos, lejos, lejos

Y después el arenque ahumado, seco, seco, seco

Colgando del piolín, largo, largo, largo

Muy lentamente se balancea, lento, lento, lento

He escrito esta historia, simple, simple, simple

Para enfurecer a las personas, serias, serias, serias

Y divertir a los niños, pequeños, pequeños, pequeños

Charles Cros

Traducción: Alberto Gagetti

Bertolt BRECHT - DİYALEKTİĞE ÖVGÜ / LOB DER DIALEKTIK / IN PRAISE OF DIALECTICS / ELOGE DE LA DIALECTIQUE / LODE DELLA DIALETTICA / ELOGIO A LA DIALÉCTICA

Bertolt BRECHT (1898-1956)

Diyalektiğe Övgü

In Praise of Dialectics

Eloge de la Dialectique

Lode della Dialettica

Elogio a la Dialéctica

Lob der Dialektik 

Eisbrenner spricht Brecht Lob der Dialektik 

DİYALEKTİĞE ÖVGÜ

 

[…]

 

Yaşıyorsan eğer, “hiçbir zaman deme”.

Yıkılır, yıkılmaz görünen.

Kalmaz hiçbir şey nasılsa öyle.

Buyuranlar verdiklerinde son buyruklarını

Buyruk altındakiler başlar konuşmaya.

Kim “hiç bir zaman” demeyi göze alabilir?

Zulüm yürürlükteyse, kim suçlu: Kendimiz.

Ve kimdir onu yıkmak zorunda olan: Biz.

Yenilen, kalk ayağa!

Her şeyini yitiren, dövüşe devam!

Kavramışsan olup biteni, seni kim tutabilir?

“Hiç bir zaman” dan “bugün” doğar

Bugün yenilen, yarının yenenidir.

 

Bertolt BRECHT

Çeviren: Ataol BEHRAMOĞLU

 

DİYALEKTİĞE ÖVGÜ

 

Şu adım başı zulüm kıyım ortamında

her egemen yeni bir sömürü peşinde.

Şiddet tek güvence. Düzen değişmesin!

Haksızlıklara karşı çıt çıkmıyor ortalıkta

ama ezilenleri dinlerseniz, derler ki:

“Dileğimiz gerçekleşemez hiçbir zaman…”

Oysa, yaşam sürüyorsa, dememeli “hiçbir zaman”

Hiçbir zaman kesin değildir kesin sanılan.

Hiçbir şey nasılsa öylece kalamaz, bir gün

buyruktakiler başlayacaktır buyurmaya.

Öyleyse kim diyebilir “hiçbir zaman”

Zulüm sürüp gidiyorsa kimin yüzünden: Bizim!

Bir gün kimin yüzünden yıkılacak: Gene bizim!

Kim yıkılsa ayağa kalkacak sonunda

ve bir gün mutlaka dövüşecek yeni baştan.

Onu kim durdurabilir bilinçle donanmışsa

çünkü bugün yenilen yenecektir yarın

Ve hep “bugün” doğacaktır “hiçbir zaman”dan.

 

Bertolt BRECHT

Türkçesi: Sacide

 

LOB DER DIALEKTIK 

 

Das Unrecht geht heute einher mit sicherem Schritt.

Die Unterdrücker richten sich ein auf zehntausend Jahre.

Die Gewalt versichert: So, wie es ist, bleibt es.

Keine Stimme ertönt außer der Stimme der Herrschenden.

Und auf den Märkten sagt die Ausbeutung laut:

Jetzt beginne ich erst.

Aber von den Unterdrückten sagen viele jetzt:

Was wir wollen, geht niemals.

Wer noch lebt, sage nicht: niemals!

Das Sichere ist nicht sicher.

So, wie es ist, bleibt es nicht.

Wenn die Herrschenden gesprochen haben,

Werden die Beherrschten sprechen.

Wer wagt zu sagen: niemals?

An wem liegt es, wenn die Unterdrückung bleibt? An uns.

An wem liegt es, wenn sie zerbrochen wird?

Ebenfalls an uns.

Wer niedergeschlagen wird, der erhebe sich!

Wer verloren ist, kämpfe!

Wer seine Lage erkannt hat, wie soll der aufzuhalten sein?

Denn die Besiegten von heute sind die Sieger von morgen,

Und aus Niemals wird: Heute noch!

 

Bertolt BRECHT

 

Lob der Dialektik

 

IN PRAISE OF DIALECTICS

 

Today, injustice goes with a certain stride,

The oppressors move in for ten thousand years.

Force sounds certain: it will stay the way it is.

No voice resounds except the voice of the rulers

And on the markets, exploitation says it out loud:

I am only just beginning.

But of the oppressed, many now say:

What we want will never happen

Whoever is still alive must never say ‘never’!

Certainty is never certain.

It will not stay the way it is.

When the rulers have already spoken

Then the ruled will start to speak.

Who dares say ‘never’?

Who’s to blame if oppression remains? We are.

Who can break its thrall? We can.

Whoever has been beaten down must rise to his feet!

Whoever is lost must fight back!

Whoever has recognized his condition – how can anyone stop him?

Because the vanquished of today will be tomorrow’s victors

And never will become: already today!

 

Bertolt BRECHT

Translation: David Riff

ELOGE DE LA DIALECTIQUE

 

L'injustice aujourd'hui s'avance d'un pas sûr.

Les oppresseurs dressent leurs plans pour dix mille ans.

La force affirme: les choses resteront ce qu'elles sont.

Pas une voix, hormis la voix de ceux qui règnent,

Et sur tous les marchés l'exploitation proclame: c'est maintenant que je commence.

Mais chez les opprimés beaucoup disent maintenant :

Ce que nous voulons ne viendra jamais.

Celui qui vit encore ne doit pas dire : jamais!

Ce qui est assuré n'est pas sûr.

Les choses ne restent pas ce qu'elles sont.

Quand ceux qui règnent auront parlé,

Ceux sur qui ils régnaient parleront.

Qui donc ose dire: jamais ?

De qui dépend que l'oppression demeure? De nous.

De qui dépend qu'elle soit brisée? De nous.

Celui qui s'écroule abattu, qu'il se dresse!

Celui qui est perdu, qu'il lutte !

Celui qui a compris pourquoi il en est là, comment le retenir?

Les vaincus d'aujourd'hui sont demain les vainqueurs

Et jamais devient: aujourd'hui.

 

Bertolt BRECHT

Traduction: Maurice Regnaut

LODE DELLA DIALETTICA

 

L'ingiustizia oggi cammina con passo sicuro.‎

Gli oppressori si fondano su diecimila anni.‎

La violenza garantisce: com'è, così resterà.‎

Nessuna voce risuona tranne la voce di chi comanda

e sui mercati lo sfruttamento dice alto: solo ora io comincio.‎

Ma fra gli oppressi molti dicono ora:‎

quel che vogliamo, non verrà mai.‎

Chi ancora è vivo non dica: mai!‎

Quel che è sicuro non è sicuro.‎

Com'è, così non resterà.‎

Quando chi comanda avrà parlato,‎

parleranno i comandati.‎

Chi osa dire: mai?‎

A chi si deve, se dura l'oppressione? A noi.‎

A chi si deve, se sarà spezzata? Sempre a noi.‎

Chi viene abbattuto, si alzi!‎

Chi è perduto, combatta!‎

Chi ha conosciuto la sua condizione, come lo si potrà fermare?‎

Perché i vinti di oggi sono i vincitori di domani

e il mai diventa: oggi!‎

 

Bertolt  BRECHT

Traduzione italiana di Franco Fortini 

ELOGIO A LA DIALÉCTICA

 

Con paso firme se pasea hoy la injusticia.

Los opresores se disponen a dominar otros diez mil años más.

La violencia garantiza: “Todo seguirá igual”.

No se oye otra voz que la de los dominadores,

y en el mercado grita la explotación: “Ahora es cuando empiezo”.

Y entre los oprimidos, muchos dicen ahora:

“Jamás se logrará lo que queremos”.

Quien aún esté vivo no diga “jamás”.

Lo firme no es firme.

Todo no seguirá igual.

Cuando hayan hablado los que dominan, hablarán los dominados.

¿Quién puede atreverse a decir “jamás”?

¿De quién depende que siga la opresión? De nosotros.

¿De quién que se acabe? De nosotros también.

¡Que se levante aquél que está abatido!

¡Aquél que está perdido, que combata!

¿Quién podrá contener al que conozca su condición?

Pues los vencidos de hoy son los vencedores de mañana

y el jamás se convierte en hoy mismo.

Bertolt BRECHT 

 

 

 

Mikel Laboa - Dialektikaren laudorioa

Bertolt BRECHT - OKUMUŞ BİR İŞÇİ SORUYOR / FRAGEN EINES LESENDEN ARBEITERS / DOMANDE DI UN LETTORE OPERAIO / QUESTIONS FROM A WORKER WHO READS / QUESTIONS QUE SE POSE UN OUVRIER QUI LIT / PREGUNTAS DE UN LECTOR OBRERO

Bertolt Brecht (1898-1956)

Okumuş Bir İşçi Soruyor

Fragen Eines Lesenden Arbeiters

Domande Di Un Lettore Operaio

Questions From A Worker Who Reads

Questions Que Se Pose Un Ouvrier Qui Lit

Preguntas De Un Lector Obrero

Vragen Van Een Lezende Arbeıder

Вопросы Читающего Рабочего

Ερωτεσεισ Ενοσ Εργατη Που Διαβαζει

 

 

ErnstBusch - Fragen eines lesenden Arbeiters

OKUMUŞ BİR İŞÇİ SORUYOR

 

Yedi kapılı Teb şehrini kuran kim?

Kitaplar yalnız kralların adını yazar.

Yoksa kayaları taşıyan krallar mı?

Bir de Babil varmış, boyuna yıkılan,

kim yapmış Babil'i her seferinde?

Yapı işçileri hangi evinde oturmuşlar

altınlar içinde yüzen Lima'nın?

Ne oldular dersin duvarcılar Çin Seddi bitince?

Yüce Roma'da zafer anıtı ne kadar çok!

Kimler acaba bu anıtları diken?

Sezar kimleri yendi de kazandı bu zaferleri?

Yok muydu saraylardan başka oturacak yer

dillere destan olmuş koca Bizans'ta?

Atlantis'de, o masallar diyarında bile,

boğulurken insanlar uluyan denizde bir gece yarısı,

bağırıp imdat istedilerdi kölelerinden.

Hindistan'ı nasıl aldıydı tüysüz İskender?

Tek başına mı aldıydı orayı?

Nasıl yendiydi Galyalıları Sezar?

Bir ahçı olsun yok muydu yanında onun?

İspanyalı Filip ağladı derler

batınca tekmil filosu.

Ondan başkası acaba ağlamadı mı?

Yediyıl Savaşını İkinci Frederik kazanmış ha?

Yok muydu ondan başka kazanan?

Kitapların her sayfasında bir zafer yazılı.

Ama pişiren kimler zafer aşını?

Her adımda fırt demiş fırlamış bir büyük adam.

Ama ödeyen kimler harcanan paraları?

İşte bir sürü olay sana.

Ve bir sürü soru.

Bertolt Brecht ( 1898 - 1956 ) 

Çeviri: A. Kadir

 

Genco Erkal & Zeliha Berksoy - Okumuş Bir İşçi Soruyor

Attila İLHAN - İSTANBUL AĞRISI / LE MAL D'ISTANBUL / ISTANBUL'S PAIN

İstanbul Ağrısı / Le Mal D'Istanbul / Istanbul's Pain

Attila İlhan (1925-2005)

Attila İlhan - İstanbul Ağrısı 

İSTANBUL AĞRISI

 

kanatları parça parça bu ağustos geceleri

yıldızlar kayarken

şangur şungur ayaklarımın dibine dökülen

sen eğer yine İstanbulsan

yine kan köpüklü cehennem sarmaşıkları büyüteceğim

pançak pançak şiirler tüküreceğim

demek yine ben

limandaki direkler ormanında bütün bandıralar ayaklanıyor

kapı önlerinde boyunlarını bükmüş tek tek kafiyeler

Yahudi sokaklarını aydınlatan Telaviv şarkıları

mavi asfaltlara çökmüş

diz bağlıyor

eğer sen yine İstanbulsan

kirli dudaklarını bulut bulut dudaklarıma uzatan

Sirkeci Garında tren çığlıklarıyla bıçaklanıp

intihar dumanları içindeki Haydarpaşadan

Anadolu üstlerine bakıp bakıp

ağlıyan

sen eğer yine İstanbulsan

aldanmıyorsam

yakaları karanfilli ibneler eğer beni aldatmıyorsa

kulaklarımdan kan fışkırıncaya kadar

yine senin emrindeyim

utanmasam

gözlerimi damla damla kadehime damlatarak

kendimi yani şu bildiğin Attila İlhanı

zehirleyebilirim

sonbahar karanlıkları tuttu tutacak

Tarlabaşı pansiyonlarında bekarlar buğulanıyor

imtihan çığlıkları yükseliyor üniversiteden

Tophane İskelesinde diesel kamyonları sarhoş

direksiyonlarının koynuna girmiş bıçkın şoförler

uykusuz dalgalanıyor

ulan İstanbul sen misin

senin ellerin mi bu eller

ulan bu gemiler senin gemilerin mi

minarelerini kürdan gibi dişlerinin arasında

liman liman götüren

ulan bu mazut tüküren bu dövmeli gemiler senin mi

akşamlar yassıldıkça neden böyle devleşiyorlar

neden durmaksızın imdat kıvılcımları fışkırıyor

antenlerinden

neden

peki İstanbul ya ben

ya mısralarını dört renkli duvar afişleri gibi boy boy

gümrük duvarlarına yapıştıran yolcu Abbas

ya benim kahrım

ya senin ağrın

ağır kabaranlarınla uykularımı ezerek deliksiz yaşattığın çaresiz zehirler kusan çılgın bir yılan gibi

burgu burgu içime boşalttığın

o senin ağrın

o senin

eğer sen yine İstanbulsan

yanılmıyorsam

koltuğumun altında eski bir kitap diye götürmek istediğim

Sicilyalı balıkçılara Marsilyalı dok işçilerine

satır satır okumak istediğim

sen

eğer yine İstanbulsan

eğer senin ağrınsa iğneli beşik gibi her tarafımda hissettiğim

ulan yine sen kazandın İstanbul

sen kazandın ben yenildim

kulaklarımdan kan fışkırıncaya kadar

yine emrindeyim

ölsem yalnız kalsam cüzdanım kaybolsa

parasız kalsam tenhalarda kalsam çarpılsam

hiçbir gün hiçbir postacı kapımı çalmasa

yanılmıyorsam

sen eğer yine İstanbulsan

senin ıslıklarınsa kulaklarıma saplanan bu ıslıklar

gözbebeklerimde gezegenler gibi dönen yalnızlığımdan

bir tekmede kapılarını kırıp çıktım demektir

ulan bunu sen de bilirsin İstanbul

kaç kere yazdım kimbilir

kaç kere kirpiklerimiz kasaturalara dönmüş diken diken

1949 eylülünde birader mırç ve ben

sokaklarında mohikanlar gibi ateşler yaktık

sana taptık ulan

unuttun mu

sana taptık

Attila İlhan, 1950